Prokrastynacja – czyli odkładanie na później

(Aurelia Sypniewska)Pojęcia
Czas czytania 3 minuty

Ile razy zdarzyło się wam odkładać coś na później? Przesuwać wykonanie pewnych czynności w czasie? Zapewne nie zdarzyło się to jeden lub dwa razy. A powtarzało wielokrotnie, bo przecież mamy czas.

Czym jest prokrastynacja?

Być może nie zdawaliście sobie z tego sprawy, ale to co właśnie zrobiliście to właśnie Prokrastynacja czyli zwlekanie, przekładanie na później. Słowo to pochodzi od łac. procrastinatio i oznacza odroczenie, zwłokę. Zjawisko to jest bardzo powszechne w społeczeństwie i jak nie trudno się domyśleć jest też bardzo nie korzystne. Osobę, która się jemu poddaje nazywa się prokrastynatorem.

Powodów dla których przekładamy różne czynności w czasie może być wiele. I co ciekawe zdarza się że tzw. „brak czasu” jest jedynie wymówką.

Czym właściwie jest ta prokrastynacja?

Dlaczego przekładamy na później?

Za główną przyczynę prokrastynacji zazwyczaj uznaje się pięć lęków. Przy czym lęki te mogą występować pojedynczo lub jednocześnie. Stanowiąc tym samym hamulce blokujące nas przed dokonaniem określonych czynności.

Lęk przed porażką

Praca jest tak długo przekładana zaczyna się wydawać się, że jest za późno by ją wykonać. Stanowi to formę usprawiedliwieniem w sytuacji kiedy nie uda się wykonać pracy lub zostanie ona wykonana źle. Zachowanie to jest bardzo często spotykane wśród uczniów i studentów. A jego źródłem jest bycie pod ciągłą presją oceny (np. w postaci ocen). W wyniku tej presji wolą one nie podejmować żadnego działania. Próbując w ten sposób unikać bądź przesunąć w czasie  konsekwencje. Osoby dotknięte prokrastynacją są przeważnie bardzo zdolne, jednak mają zaniżone poczucie własnej wartości.

Lęk przed sukcesem

W tym przypadku obawiamy się, że nasz sukces spowoduje u innych ludzi zazdrość. Pociągnie za sobą wzrost oczekiwań, którym już niestety nie będziemy w stanie sprostać. Dlatego próbujemy się wtopić się w tłum i w żaden sposób się nie wyróżnić od innych. Strach ten może pojawić się jako efekt zazdrości pomiędzy rodzeństwem. W niektórych przypadkach lęk ten powoduje, że boimy się awansu i tkwimy w stagnacji.

Lęk przed bezradnością

Prokrastynator chciał by mieć nad wszystkim kontrolę. Powodować to może chęć bycia niezależnym, samodzielnym: osoba taka w sytuacji kiedy spotyka się z mało ambitnym zadaniem może, uciec się do prokrastynacji. Z taką sytuacją możemy mieć np. do czynienia kiedy ktoś planuje założyć sklep internetowy. Jednak przekłada ten proces w nieskończoność.

Lęk przed izolacją

Prokrastynator, niczym dziecko w rodzinnym gronie, chce, aby się nim opiekowano, doradzano mu i kierowano nim. Dobrze się czuje mogąc prawować w grupie lub gdy ktoś podejmuje za niego decyzje. Może również chcieć w ten sposób zwrócić na siebie uwagę, poprzez trudną sytuację, w jakiej się znajduje (obawia się samotności). Przykład: uczeń, który czeka, aż ktoś odrobi za niego lekcje.

Czym jest prokrastynacja?

Lęk przed intymnością

Prokrastynator obawia się, że inni ludzie nie chcieli być obecni w jego życiu lub zbyt bardzo będą chcieli w nie ingerować. Poznawszy go bliżej zauważą jakie posiada wady w efekcie zostanie on porzucony.

Jak sobie radzić?

Istnieje kilka sposobów na radzenie sobie z tym stanem:

  • Przygotować listę rzeczy, które masz do zrobienia – dzięki temu nic nie przeoczysz. Pisany tekst ma dużo większą moc niż to co mamy w głowach. Wykonane zadania następnie trzeba odhaczać w miarę jak są wykonywane. Takie działanie sprzyja samo motywacji.
  • Dzień należy zacząć od najtrudniejszych zadań – od samego rana jesteśmy mniej zmęczeni. Odłożone na później trudne zadanie może nam ciążyć a tak będzie już z głowy. Reszta dnia będzie więc łatwiejsza.
  • Wyznaczaj czas na określone działania – planowanie do przodu czasu jaki zakładamy na wykonanie danej czynności często bardziej nas motywuje do działania.
  • Skoncentruj się – pozbądź się zbędnych rozpraszaczy takich jak telefon komórkowy. Mogą one jedynie odciągać naszą uwagę.

Zwlekanie nie jest dla nas zdrowe. W wielu przypadkach może ono prowadzić do nadmiernego stresu a w efekcie np. do bezsenności. Mogą też pojawić się wyrzuty sumienia i brak pewności siebie.

źródła: